بررسی باززایی مستقیم گیاهچه در دو جمعیت گیاه داروئی هندوانه ابوجهل (Citrullus colosynthis L.)با استفاده از انواع ریزنمونه و تنظیم‌کننده‌های رشد

هندوانه ابوجهل از گیاهان دارویی ضد سرطان است که ساپونین‌ها و فلاونوئیدهای موجود در آن، سیستم ایمنی بدن را تحریک کرده و از این‌رو یکی از مهمترین گیاهان داروئی می‌باشد. باززایی مستقیم گیاهچه در جمعیت‌های ایرانی این گیاه در جهت تکثیر درون شیشه‌ای آن بسیار کاربردی خواهد بود. به این منظور، آزمایشی بصورت فاکتوریل در قالب طرح کاملا تصادفی انجام شد که فاکتورهای آن شامل ریزنمونه (ساقه و برگ)، ترکیبات هورمونی (سطوح مختلف BAP و NAA)، محیط کشت (MS کامل، ½MS و MS ¼) و جمعیت (گچساران و دهدشت) بودند. نتایج نشان دادند که در جمعیت دهدشت، ریزنمونه ساقه بهتر از ریزنمونه برگ، ولی در جمعیت گچساران میزان باززایی مستقیم از هر دو ریزنمونه یکسان بود. با توجه به صفات درصد شاخساره‌زایی، تعداد شاخساره و طول شاخساره در هر دو جمعیت دهدشت و گچساران، ترکیب هورمونی 5/1 میلی‌گرم در لیتر BAP همراه با 1 میلی‌گرم در لیتر NAAدر محیط کشت‌ ½MS بهترین باززایی مستقیم را در هر دو جمعیت (به ترتیب 4/44 و 3/33 درصد) نشان داد. بهترین محیط ریشه‌زایی برای گیاهچه‌های حاصل از باززایی در هر دو جمعیت گچساران و دهدشت محیط کشت MS حاوی 5/0 میلی‌گرم در لیتر NAA و 5/0 میلی‌گرم در لیتر BAP بود (به ترتیب 8/76 و 33/73 درصد). نتایج این تحقیق نشان داد که دو جمعیت ایرانی مورد بررسی به کشت بافت و باززای مستقیم گیاهچه پاسخ خوبی می‌دهند.